Aan het eind van de 17e eeuw begon het Akan-volk van het moderne Ghana met het omvormen van hun kleine leengoed tot een rijk dat ze Ashanti (Ashante of Asante) noemden. Ze breidden hun territorium uit door oorlog te voeren met naburige volkeren en namen al snel veel krijgsgevangenen gevangen.
Deze gevangenen werden vervolgens verkocht aan Europese slavenhandelaren die hen naar de plantages in Amerika en West-Indië zouden brengen. Vanaf het begin van de 18e eeuw begon het Ashanti-imperium echter geweren te accepteren in plaats van goud als betaling voor elke slaaf die ze aan Europese handelaren verkochten.
De opkomst van het Ashanti-imperium
In de jaren 1670 ontsnapten groepen AKAN-bevolking uit het noorden van Ghana aan de strijd in hun thuisland en trokken naar het vruchtbare gebied rond Kumasi. Twee van de machtigste clans die naar Kumasi migreerden waren de Bretuo en de Oyoko. In die tijd werden de vluchtelingen echter gedwongen zich te onderwerpen aan de machtige Denkyira-natie. Om de Denkyira van de onderwerping van zijn volk te verzekeren, stuurde de Oyoko-chef Obiri Yeboa zijn neef Osei Tutu om als gijzelaar bij hen te wonen en hen te dienen.
Osei Tutu diende als schilddrager van Boa Amponsem, het opperhoofd van de Denkyira. Hij vluchtte later naar het grondgebied van de Akwamu vanwege de wreedheid van het volk dat hij diende. Hij werkte voor het opperhoofd van de Akwamu en kwam daar al snel in de belangstelling. Hij was ook bevriend met de priester Okomfo Anokye, die al snel zijn vaste bondgenoot werd. Zijn oom, opperhoofd Obiri Yeboa, stierf later in de strijd, zodat Osei Tutu teruggeroepen werd naar zijn vaderland om te regeren. Hij zette de veroveringen van zijn oom voort en onderwierp zelfs andere groepen Aka’s in het gebied.
Osei Tutu bouwde met de hulp van Okomfo Anokye en zijn Akwamu-bondgenoten langzaam het Ashanti-koninkrijk op. In de jaren 1690 verklaarden Osei Tutu en zijn volk zich onafhankelijk van de Denkyira. In 1699 brak een grootschalige oorlog uit tussen de Denkyira en de Ashanti, maar de Ashanti kwamen in 1701 als overwinnaars uit de strijd om Feyiase.
Slaven, goud en geweren
In het midden van de 15e eeuw voeren de eerste slavenschepen vanuit Lissabon naar de kust van Noordwest-Afrika. De bemanning kwam vervolgens aan land en ontvoerde nietsvermoedende inboorlingen die vervolgens als slaven werden verkocht op de markten van Lissabon. De slavenhandel bleek zo winstgevend dat Spaanse, Engelse en Nederlandse schepen al snel het voorbeeld van Portugal volgden.
In de loop der jaren voeren Europese handelsschepen dieper de kust van West-Afrika in om meer slaven en goud te verwerven. De kust van het moderne Ghana werd een van de belangrijkste havens van deze handel en werd al snel verdeeld in de Gold en Slave Coasts. Nederlandse slavenhandelaren namen het over van de Portugezen in de 17de eeuw, maar ze werden vervangen door de Engelsen tegen de tijd dat de Ashanti hun rijk aan het opbouwen waren.
De oude bondgenoot van de Ashanti, de Akwamu, behoorde tot de eersten die profiteerden van de slavenhandel met de Europeanen. Hun gevangenen waren bijna altijd krijgsgevangenen, maar ze verkochten ook Akwamu-mannen die het opperhoofd beledigden of politieke tegenstanders waren. Ze ontvoerden ook gezonde mannen van andere stammen en verkochten ze op de slavenmarkten aan de kust.
De Engelsen (die de Nederlanders hadden verdrongen als leider in de slavenhandel) betaalden drie ons goud voor elke mannelijke slaaf. Het was een goed bedrag, en veel Afrikanen zagen dit als een winstgevende onderneming.
De Ashanti sloten zich al snel aan bij de slavenhandel door reizende mannen te ontvoeren of zelfs degenen die gewoon op hun boerderij werkten. Ze gingen ook oorlog voeren met naburige volkeren (vooral in de Zwarte Volta en savannegebieden), niet alleen om hun territorium uit te breiden, maar ook om meer slaven te verwerven die ze vervolgens verkochten aan Nederlandse en Engelse handelaren. Deze praktijk was zo winstgevend geworden dat tegen 1720 de Slavenkust van Ghana de Goudkust had overschaduwd.
Al snel ontstond uit deze handel een vicieuze cirkel. De Ashanti accepteerden aanvankelijk goud als betaling voor slaven, maar gaven al snel de voorkeur aan musketten en buskruit als betaling. Met deze wapens in de hand zouden Ashanti-krijgers dan een andere groep mensen onderwerpen en de krijgsgevangenen als slaven aan de Europeanen verkopen. Tegen 1730 waren maar liefst 180.000 in Europa gemaakte vuurwapens naar de Slavenkust verscheept en aan de inboorlingen overhandigd.
Harms, Robert W. The Diligent: A Voyage Through the Worlds of the Slave Trade. New York: Basic Books, 2002.
Rodney, Walter. The Cambridge History of Africa: From c. 1600 to c. 1790. Edited by Richard Gray. Vol. 4. Cambridge: Cambridge University Press, 1975.
Meer over slavernij hier.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief:
[newsletter_form button_label=”Abonneer!”]
[newsletter_field name=”email” label=”Email”]
[/newsletter_form]
https://dissident.one/2020/10/18/de-rol-van-afrika-in-de-slavernij/
