Josep Borrell, hoofd buitenlandse zaken van de EU, heeft donderdag gedreigd dat de westerse mogendheden het Russische leger zullen “vernietigen” als Moskou kernwapens gebruikt in Oekraïne.

“Poetin zegt dat hij niet bluft. Welnu, hij kan zich geen bluf veroorloven, en het moet duidelijk zijn dat de mensen die Oekraïne steunen en de Europese Unie en de lidstaten, en de Verenigde Staten en de NAVO evenmin bluffen,” zei Borrel op een evenement van de Europese Diplomatieke Academie in Brugge, België.

“Elke nucleaire aanval op Oekraïne zal een antwoord opleveren, geen nucleair antwoord maar zo’n krachtig antwoord van militaire zijde dat het Russische leger zal worden vernietigd,” voegde hij eraan toe.

De waarschuwing van Borrel kwam toen de ministers van Defensie van de NAVO de tweede dag van hun besprekingen in Brussel hielden, waaronder een vergadering achter gesloten deuren van de nucleaire planningsgroep van de alliantie, het orgaan dat het nucleaire beleid van de NAVO uitstippelt en evalueert.

Secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO waarschuwde Rusland ook voor het gebruik van kernwapens en zei dat dit “ernstige gevolgen” zou hebben. Maar hij zei dat de kans dat de NAVO een kernwapen gebruikt “extreem klein” is.

Toen hij vorige maand een gedeeltelijke mobilisatie aankondigde, waarschuwde de Russische president Vladimir Poetin dat Rusland alle beschikbare wapens zou kunnen gebruiken om zijn “territoriale integriteit” te verdedigen.

Russische functionarissen benadrukken dat de opmerkingen van Poetin niets nieuws waren en binnen de reeds lang bestaande militaire doctrine van Rusland vielen, die zegt dat kernwapens kunnen worden gebruikt als het land geconfronteerd wordt met een “existentiële bedreiging”.

Maar de waarschuwing was veelzeggend omdat Rusland zijn grondgebied heeft uitgebreid door gebieden in Oekraïne onder zijn controle te annexeren, en andere Russische functionarissen expliciet hebben gezegd dat zij de nieuwe gebieden met kernwapens zouden kunnen verdedigen.

President Emmanuel Macron onthulde te veel toen hij zei dat Frankrijk niet zou reageren op het gebruik van kernwapens door Rusland in Oekraïne met zijn eigen arsenaal aan kernwapens, heeft de Britse minister van Defensie, Ben Wallace gezegd.

Macron wees er woensdag in een interview op dat de nucleaire doctrine van zijn land “berust op de fundamentele belangen van de natie. Die zijn duidelijk gedefinieerd en zouden in het geheel niet direct worden beïnvloed als er bijvoorbeeld een ballistische nucleaire aanval zou plaatsvinden in Oekraïne, in de regio.” De Franse leider tweette op dezelfde dag ook dat Frankrijk “geen wereldoorlog wil”.

Wallace werd gevraagd naar de opmerkingen van de Franse president toen hij donderdag in Brussel een vergadering van NAVO-ministers bijwoonde. “Het onthult de hand van president Macron,” zei hij.

“Ons standpunt is dat als Rusland een kernwapen zou gebruiken, er ernstige gevolgen zouden zijn voor Rusland”, legde de defensiesecretaris uit.

Ongenoemde NAVO-functionarissen vertelden de krant The Telegraph ook dat de woorden van Macron de “principes van afschrikking” bedreigden. De bronnen wezen erop dat “we niet in details treden over scenario’s.”

Tijdens het evenement herhaalde NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg dat “[de Russische president] Poetin weet dat als hij een kernwapen gebruikt in Oekraïne, dit ernstige gevolgen zal hebben voor Rusland”, zonder uit te weiden over wat die gevolgen zouden kunnen zijn.