De dodelijke vloedgolf die delen van Duitsland verwoestte… was negen dagen geleden voorspeld, bijna op de minuut af. Naarmate de opruiming vordert en het dodental stijgt, wordt de vraag waarom de bewoners niet zijn geëvacueerd steeds dringender.

Duitsland heeft zich, ondanks uitvoerige waarschuwingen voor dreigende overstromingen, veel te weinig voorbereid op de zware regens van de afgelopen weken, aldus een deskundige die het Europese model voor overstromingsvoorspellingen heeft opgesteld. Hannah Cloke, hoogleraar hydrologie aan de Universiteit van Reading, zei dat een “monumentaal falen van het systeem” in ieder geval had bijgedragen tot de menselijke kosten van deze dodelijkste naoorlogse natuurramp. Delen van Duitsland ontvingen in 48 uur de regen van een maand.

Ik ben teleurgesteld dat vooral in steden mensen zijn weggespoeld. Hieruit blijkt dat veel dingen niet hebben gewerkt. Het heeft geen zin om uitgebreide computermodellen te programmeren op basis waarvan dergelijke gebeurtenissen kunnen worden voorspeld als de mensen ter plaatse daarover in het ongewisse te laten. […]

De eerste tekenen van de catastrofe die de stille heuvels rond de Rijn zou kunnen treffen, werden negen dagen geleden opgepikt door een satelliet die op een hoogte van 500 kilometer in een baan om de aarde draaide. In de daaropvolgende dagen zonden wetenschappers de Duitse autoriteiten voorspellingen die zo nauwkeurig waren dat ze nu lezen als een macabere profetie: Het Rijnland kreeg te maken met extreme overstromingen, waarbij vooral de rivieren de Erft en de Ahr en steden als Hagen en Altena werden getroffen.

Hoewel ten minste 24 uur vóór de ramp nauwkeurig was voorspeld welke regio’s het zwaarst zouden worden getroffen, werden de mensen door de vloedgolf verrast.

Hannah Cloke, hoogleraar hydrologie aan de Universiteit van Reading, ziet de oorzaak van het grote aantal slachtoffers in een monumentaal falen van de autoriteiten, die de waarschuwingen van de wetenschappers in de wind hebben geslagen. In het begin van de jaren 2000 hebben Cloke en twee collega’s het European Flood Awareness System (Efas) opgezet om rampen als deze te voorkomen.

Het algoritme van Efas combineert waarnemingsgegevens van de Copernicus-satelliet van de Europese Unie met hydrografische gegevens en de huidige waterstanden langs rivieren en zijrivieren, en geeft de autoriteiten met deze gegevens ten minste 48 uur de tijd om zich voor te bereiden op wat komen gaat. In 2014 konden de autoriteiten in Kroatië zich voorbereiden op de zware overstromingen in de Balkan. Deze keer werden de waarschuwingen van de wetenschappers echter in de wind geslagen. Efas luidde reeds op 10 juli, vier dagen voor de eerste vloedgolf, de noodklok en stuurde waarschuwingen naar de Duitse en Belgische regeringen, waarschuwingen dat er langs de Neder-Rijn en de Maas overstromingen te verwachten waren. In de daaropvolgende dagen stelde Efas gedetailleerde kaarten op waarop de meeste regio’s waren aangegeven die bijzonder zwaar waren getroffen. De Duitse projectpartners hebben om gedetailleerde beoordelingen gevraagd voor afzonderlijke rivieren, waaronder de Ahr, waar ten minste 93 mensen verdronken en meer dan 600 gewond raakten bij de overstromingen. Cloke zegt dat het zeker moeilijk is geweest om overstromingen te voorspellen, maar er was zeker genoeg tijd om steden voor te bereiden.

“Het feit dat mensen niet geëvacueerd werden, niet eens gewaarschuwd werden, dat toont aan dat hier iets helemaal fout is gegaan,” zegt Cloke. Deze vloedgolven waren enorm. Misschien dachten sommigen dat de voorspellingen een soort science fiction waren en niet op de werkelijkheid gebaseerd.”