De Israëlische strategie van de afgelopen decennia zal doorgaan met de hoop op het bereiken van een chimere transformatieve “de-radicalisering” van de Palestijnen die ‘Israël veilig’ zal maken, schrijft Alastair Crooke.

In de zomer na de (mislukte) oorlog van Israël tegen Hezbollah in 2006 zat Dick Cheney in zijn kantoor luid te klagen over de aanhoudende kracht van Hezbollah; en erger nog, dat het hem leek alsof Iran de voornaamste begunstigde was geweest van de Amerikaanse oorlog in Irak in 2003.

De gast van Cheney – de toenmalige chef van de Saoedische inlichtingendienst, prins Bandar – was het daar krachtig mee eens (zoals opgetekend door John Hannah, die aan de bijeenkomst deelnam) en tot algemene verrassing verkondigde prins Bandar dat Iran nog steeds op maat gesneden kon worden: Syrië was de ‘zwakke ‘De link tussen Iran en Hezbollah die zou kunnen worden verbroken via een islamitische opstand, stelde Bandar voor. Cheney’s aanvankelijke scepsis sloeg om in opgetogenheid toen Bandar zei dat Amerikaanse betrokkenheid onnodig zou zijn: hij, prins Bandar, zou het project orkestreren en beheren. ‘Laat dat maar aan mij over’, zei hij.

Bandar zei afzonderlijk tegen John Hannah: “De koning weet dat, afgezien van de ineenstorting van de Islamitische Republiek zelf, niets Iran meer zou verzwakken dan het verliezen van Syrië.”

Zo begon een nieuwe fase van uitputting van Iran. Het regionale machtsevenwicht zou beslissend worden verschoven naar de soennitische islam – en de monarchieën in de regio.

Iran – dat al zwaar gekwetst was door de ‘opgelegde’ oorlog tussen Iran en Irak – besloot nooit meer zo kwetsbaar te zijn. Iran streefde ernaar een weg naar strategische afschrikking te vinden in de context van een regio die gedomineerd wordt door de overweldigende luchtdominantie van zijn tegenstanders.

Wat deze zaterdag 14 april – zo’n 18 jaar later – gebeurde, was daarom van het allergrootste belang.

Ondanks de bruhaha en afleiding na de aanval van Iran, kennen Israël en de VS de waarheid: de raketten van Iran waren in staat rechtstreeks door te dringen tot de twee meest gevoelige en sterk verdedigde luchtmachtbases en locaties van Israël. Achter de gierende westerse retoriek schuilt Israëlische shock en angst. Hun bases zijn niet langer ‘onaantastbaar‘.

Israël weet ook – maar kan niet toegeven – dat de zogenaamde ‘aanval’ geen aanval was, maar een Iraanse boodschap om de nieuwe strategische vergelijking te bevestigen: dat elke Israëlische aanval op Iran of zijn personeel zal resulteren in vergelding van Iran tegen Israël.

Deze daad van het tot stand brengen van een nieuw ‘machtsevenwicht’ verenigt de diverse fronten tegen de ‘medeplichtigheid van de VS aan Israëlische acties in het Midden-Oosten, die de kern vormen van het beleid van Washington – en in veel opzichten de oorzaak zijn van nieuwe tragedies.” – in de woorden van de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.

Deze vergelijking vertegenwoordigt een belangrijk ‘front’ – samen met de Russische oorlog tegen de NAVO in Oekraïne – om het Westen ervan te overtuigen dat zijn exceptionistische en verlossende mythe een fatale verwaandheid is gebleken; dat het moet worden weggegooid; en dat er een diepgaande culturele verandering in het Westen moet plaatsvinden.

De wortels van dit bredere culturele conflict liggen diep – maar zijn uiteindelijk expliciet gemaakt.

Prins Bandar’s spel van de soennitische ‘kaart’ na 2006 was een flop (niet in de laatste plaats dankzij de Russische interventie in Syrië). En Iran is uit de kou gekomen en is stevig verankerd als een primaire regionale macht. Het is de strategische partner van Rusland en China. En de Golfstaten hebben de focus tegenwoordig verlegd naar geld, ‘business’ en technologie, in plaats van naar salafistische jurisprudentie.

Syrië, destijds het doelwit van het Westen en verbannen, heeft niet alleen alles overleefd wat het Westen er ‘naar toe kon gooien’, maar is ook hartelijk omarmd door de Arabische Liga en gerehabiliteerd. En Syrië vindt nu langzaam de weg om weer zichzelf te zijn.

Maar zelfs tijdens de Syrische crisis speelde zich een onvoorziene dynamiek af in Prins Bandars spel van islamitische identiteit versus Arabische socialistische seculiere identiteit:

Ik schreef toen in 2012:

“De afgelopen jaren hebben we de Israëli’s hun vraag naar erkenning van een specifiek Joodse natiestaat horen benadrukken, in plaats van per se een Israëlische staat” ;

– een staat die Joodse politieke, juridische en militaire uitzonderlijke rechten zou verankeren.

“[Destijds] … waren moslimlanden op zoek naar de ‘ongedaanmaking’ van de laatste overblijfselen van het koloniale tijdperk. Zullen we de strijd steeds meer belichaamd zien als een oerstrijd tussen joodse en islamitische religieuze symbolen – tussen al-Aqsa en de Tempelberg?

Voor de duidelijkheid: wat zelfs toen – in 2012 – al duidelijk was, was “dat zowel Israël als het omliggende terrein stap voor stap marcheren in de richting van een taal die hen ver weg brengt van de onderliggende, grotendeels seculiere concepten waarmee dit conflict traditioneel wordt geconceptualiseerd. Wat [zou] de consequentie zijn – als het conflict, door zijn eigen logica, een botsing van religieuze polen wordt?”

Terwijl de hoofdrolspelers zich twaalf jaar geleden expliciet hebben afgekeerd van de onderliggende seculiere concepten waarmee het Westen het conflict conceptualiseerde, proberen wij het Israëlisch-Palestijnse conflict nog steeds te begrijpen door de lens van seculiere, rationalistische concepten – zelfs terwijl Israël duidelijk wordt gegrepen door een steeds apocalyptischer waanzin.

En bij uitbreiding zitten we vast in onze pogingen om het conflict aan te pakken met onze gebruikelijke utilitaire, rationalistische beleidsinstrumenten. En we vragen ons af waarom het niet werkt. Het werkt niet omdat alle partijen het mechanische rationalisme achter zich hebben gelaten en op een ander niveau zijn beland.

Het conflict wordt eschatalogisch

De verkiezingen van vorig jaar in Israël zorgden voor een revolutionaire verandering: De Mizrahim stapten het kantoor van de premier binnen. Deze Joden, afkomstig uit de Arabische en Noord-Afrikaanse sfeer – nu mogelijk de meerderheid – en, met hun politieke bondgenoten aan de rechterkant, omarmden een radicale agenda: Het voltooien van de stichting van Israël op het Land van Israël (d.w.z. geen Palestijnse staat); het bouwen van de Derde Tempel (in plaats van Al-Aqsa); en het invoeren van de Halachische Wet (in plaats van de seculiere wet).

Niets van dit alles is wat we ‘seculier’ of liberaal zouden kunnen noemen. Het was bedoeld als de revolutionaire omverwerping van de Asjkenazische elite. Het was Begin die de Mizrahi eerst aan de Irgun en vervolgens aan de Likud bond. De Mizrahim die nu aan de macht zijn, hebben een visie op zichzelf als de ware vertegenwoordigers van het jodendom, met het Oude Testament als hun blauwdruk. En neerbuigend tegenover de Europese Asjkenazische liberalen.

Als we denken dat we Bijbelse mythen en voorschriften achter ons kunnen laten in onze seculiere tijd – waar een groot deel van het hedendaagse westerse denken er een punt van maakt dergelijke dimensies te negeren en ze af te doen als verward of irrelevant – zouden we het mis hebben.

Zoals een commentator schrijft:

“Elk moment doordrenken politieke figuren in Israël hun proclamaties nu met Bijbelse verwijzingen en allegorieën. De belangrijkste daarvan [is] Netanyahu… Je moet je herinneren wat Amalek je heeft aangedaan, zegt onze Bijbel, en we herinneren ons dat ook – en we vechten…“Hier roept Netanyahu niet alleen de profetie van Jesaja op, maar kadert ook de conflict als dat van ‘licht’ versus ‘duisternis’ en goed versus kwaad, waarbij de Palestijnen worden afgeschilderd als de kinderen van de duisternis die moeten worden overwonnen door de uitverkorenen: De Heer beval koning Saul om de vijand en al zijn volk te vernietigen: ‘Ga nu en versla Amalek en vernietig alles wat hij heeft; en geef hem geen genade; maar breng zowel man als vrouw ter dood; van jeugd tot baby; van os tot schaap; van kameel tot ezel” (15:3)”.

We zouden dit ‘hete eschatologie’ kunnen noemen – een modus die onder de jonge Israëlische militaire kaders wild op gang komt, tot het punt dat het Israëlische opperbevel de controle ter plaatse verliest (zonder enige middenlaag onderofficierklasse).

Aan de andere kant –

De opstand die vanuit Gaza is gelanceerd, wordt niet voor niets Al-Aqsa Flood genoemd. Al-Aqsa is zowel een symbool van een legendarische islamitische beschaving, als het bolwerk tegen de bouw van de Derde Tempel, waarvoor voorbereidingen worden getroffen. Het punt hier is dat Al-Aqsa de islam als geheel vertegenwoordigt – noch de sjiitische, noch de soennitische, noch de ideologische islam.

Dan hebben we, op een ander niveau, als het ware een ‘onpartijdige eschatologie’: wanneer Yahyah Sinwar schrijft over ‘ Overwinning of martelaarschap’ voor zijn volk in Gaza; wanneer Hezbollah spreekt over opoffering; en wanneer de Iraanse Opperste Leider spreekt over Hussein bin Ali (de kleinzoon van de Profeet) en zo’n zeventig metgezellen in 680 GT, die in naam van de gerechtigheid voor een onverbiddelijke slachting stonden tegen een leger van duizend man sterk, liggen deze gevoelens eenvoudigweg buiten het bereik van Westers utilitair begrip.

Deze laatste ‘manier van zijn’ kunnen we in de westerse denkwijzen niet gemakkelijk rationaliseren. Echter, zoals Hubert Védrine, de voormalige minister van Buitenlandse Zaken van Frankrijk, opmerkt – ook al is het seculier – wordt het Westen niettemin “verteerd door de geest van bekering”. Dat de uitspraak van Sint Paulus “ga en evangeliseer alle naties” is geworden “ga en verspreid de mensenrechten over de hele wereld”… En dat dit proselitisme extreem diep zit in [westers DNA]: “Zelfs de allerminst religieuze, totaal atheïsten, ze hebben nog steeds dit in gedachten, [hoewel] ze niet weten waar het vandaan komt”.

We zouden dit als het ware seculiere eschatologie kunnen noemen. Het heeft zeker consequenties.

Een militaire revolutie: we zijn nu klaar

Iran heeft, ondanks alle uitputting van het Westen, zijn scherpzinnige strategie van ‘strategisch geduld’ voortgezet – conflicten buiten zijn grenzen houden. Een strategie die sterk gericht was op diplomatie en handel; en zachte kracht om positief om te gaan met zowel nabije als verre buren.

Achter dit quiëtistische front ging echter de evolutie naar ‘actieve afschrikking’ schuil, die langdurige militaire voorbereiding en het koesteren van bondgenoten vergde.

Ons begrip van de wereld raakte verouderd

Slechts af en toe, heel af en toe, kan een militaire revolutie het heersende strategische paradigma op zijn kop zetten. Dit was het belangrijkste inzicht van Qasem Suleimani. Dit is wat ‘actieve afschrikking’ inhoudt. De overstap naar een strategie die de heersende paradigma’s op zijn kop zou kunnen zetten.

Zowel Israël als de VS hebben legers die conventioneel veel machtiger zijn dan hun tegenstanders, die meestal bestaan ​​uit kleine niet-statelijke rebellen of revolutionairen. Deze laatsten worden binnen het traditionalistische koloniale kader meer behandeld als muiters, voor wie een vleugje vuurkracht over het algemeen als voldoende wordt beschouwd.

Het Westen heeft de militaire revoluties die nu gaande zijn echter niet volledig geassimileerd. Er heeft een radicale verschuiving plaatsgevonden in de machtsverhoudingen tussen low-tech improvisatie en dure complexe (en minder robuuste) wapenplatforms.

De aanvullende ingrediënten

Wat de nieuwe militaire aanpak van Iran werkelijk transformatief maakt, zijn twee bijkomende factoren geweest: de ene was de verschijning van een voortreffelijke militaire strateeg (nu vermoord); en ten tweede zijn vermogen om deze nieuwe hulpmiddelen te combineren en toe te passen in een geheel nieuwe matrix. De samensmelting van deze twee factoren – samen met low-tech drones en kruisraketten – maakte de revolutie compleet.

De filosofie achter deze militaire strategie is duidelijk: het Westen investeert te veel in luchtdominantie en in zijn tapijtvuurkracht. Het geeft prioriteit aan ‘shock and awe’-aanvallen, maar put zichzelf al vroeg in de ontmoeting uit. Dit kan zelden lang volgehouden worden. Het doel van het verzet is om de vijand uit te putten.

Het tweede sleutelprincipe dat ten grondslag ligt aan deze nieuwe militaire aanpak betreft de zorgvuldige kalibratie van de intensiteit van het conflict, waarbij de vlammen waar nodig omhoog of omlaag worden gebracht; en tegelijkertijd de escalerende dominantie binnen de controle van het verzet houden.

In Libanon bleef Hezbollah in 2006 diep onder de grond, terwijl de Israëlische luchtaanval boven haar hoofd raasde. De fysieke oppervlakteschade was enorm, maar hun strijdkrachten bleven onaangetast en kwamen pas daarna uit diepe tunnels tevoorschijn. Toen kwamen de 33 dagen van Hezbollah’s raketspervuur ​​– totdat Israël er mee ophield.

Bestaat er dus een strategisch punt voor een Israëlische militaire reactie op Iran?

Israëliërs zijn er algemeen van overtuigd dat zij zonder afschrikking – zonder dat de wereld hen vreest – niet kunnen overleven. Op 7 oktober brandde deze existentiële angst door de Israëlische samenleving. De aanwezigheid van Hezbollah alleen al verergert dit alleen maar – en nu heeft Iran rechtstreeks raketten op Israël afgevuurd.

De opening van het Iraanse front kan in zekere zin aanvankelijk in het voordeel van Netanyahu zijn geweest: de nederlaag van de IDF in de Gaza-oorlog; de impasse in de vrijlating van gijzelaars; de voortdurende verplaatsing van Israëliërs uit het noorden; en zelfs de moord op de hulpverleners van de World Kitchen – ze zijn allemaal tijdelijk vergeten. Het Westen heeft zich opnieuw aan de kant van Israël – en Netanyahu – geschaard. De Arabische staten werken opnieuw samen. En de aandacht is verplaatst van Gaza naar Iran.

Tot nu toe gaat het goed (zonder twijfel vanuit het perspectief van Netanyahu). Netanyahu streeft er al twintig jaar naar om de VS in een oorlog met Israël tegen Iran te betrekken (hoewel de opeenvolgende Amerikaanse presidenten dit gevaarlijke vooruitzicht hebben afgewezen).

Maar om Iran te verkleinen zou militaire hulp van de VS nodig zijn.

Netanyahu voelt de zwakte van Biden aan en beschikt over de instrumenten en kennis waarmee hij de Amerikaanse politiek kan manipuleren: op deze manier zou Netanyahu Biden kunnen dwingen Israël te blijven bewapenen, en zelfs zijn uitbreiding van de oorlog naar Hezbollah in Libanon te omarmen.

Conclusie

De Israëlische strategie van de afgelopen decennia zal doorgaan met de hoop op het bereiken van een chimere transformatieve “de-radicalisering” van de Palestijnen die ‘Israël veilig’ zal maken.

Een voormalige Israëlische ambassadeur in de VS stelt dat Israël geen vrede kan hebben zonder een dergelijke ‘transformatieve deradicalisering’. “Als we het goed doen”, benadrukt Ron Dermer, “zal het Israël sterker maken – en de VS ook”. Het is in deze context dat de nadruk van het oorlogskabinet op vergelding tegen Iran moet worden begrepen.

Elk rationeel argument dat voor gematigdheid pleit, wordt gelezen als een uitnodiging tot een nederlaag.

Dit alles wil zeggen dat Israëli’s psychologisch gezien verre van in staat zijn de inhoud van het zionistische project van Joodse bijzondere rechten te heroverwegen. Voorlopig volgen ze een heel ander pad, vertrouwend op een bijbellezing die veel Israëli’s zijn gaan beschouwen als verplichte bevelen onder de halachische wet.

Hubert Védrine stelt ons de aanvullende vraag: “Kunnen we ons een Westen voorstellen dat erin slaagt om de samenlevingen die het heeft voortgebracht te behouden – en toch “niet bekerend, niet interventionistisch is? Met andere woorden, een Westen dat anders-zijn kan accepteren, dat met anderen kan leven – en hen kan accepteren zoals ze zijn“.

Védrine zegt dat dit “geen probleem is van de diplomatieke machines: het is een kwestie van diepgaand onderzoek naar de ziel, een diepgaande culturele verandering die moet plaatsvinden in de westerse samenleving”.

Een ‘krachtproef’ tussen Israël en de verzetsfronten die zich daartegen verzetten, kan waarschijnlijk niet worden vermeden.

De teerling is bewust op deze manier geworpen.

Netanyahu gokt groot met de toekomst van Israël – en die van Amerika. En hij kan verliezen.

Als er een regionale oorlog uitbreekt en Israël een nederlaag lijdt, wat dan?

Wanneer de uitputting (en de nederlaag) eindelijk tot rust komen, en de partijen ‘in de la zoeken’ naar nieuwe oplossingen voor hun strategische nood, zou de werkelijk transformerende oplossing zijn dat een Israëlische leider het ‘ondenkbare’ denkt – te denken aan één staat tussen de rivier en de zee.

En voor Israël – dat de bittere kruiden proeft van ‘dingen die uit elkaar zijn gevallen’ – om rechtstreeks met Iran te praten.

Meld je aan om onze gratis dagelijkse nieuwsbrief met het belangrijkste nieuws direct in je mailbox te ontvangen:

Klik op de tag ⬇️ om meer te lezen over