De overlappende ambities van Ankara en Tel Aviv in Syrië laten zien dat hun belangen samenvallen. Ankara en Tel Aviv gebruiken de ineenstorting van het land om de regio in hun voordeel te hervormen.
De onlangs beëindigde oorlog van Israël tegen Gaza heeft de ambities van de regering van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu blootgelegd om de territoriale reikwijdte van de bezettingsstaat in Palestina en de omliggende regio uit te breiden, schrijft Malek al-Khoury.
Deze actie vindt plaats te midden van interne debatten over de identiteit van de zogenaamde Joodse staat. Deze discussie begon al lang vóór Operatie Al-Aqsa Flood in 2023, tijdens de confrontatie tussen Netanyahu en het Hooggerechtshof, en duurt tot op de dag van vandaag voort.
De intenties van Tel Aviv zijn snel omgezet in actie. De regering heeft vastberadenheid getoond om Gaza opnieuw te bezetten, haar bereik uitgebreid naar Zuid-Libanon en de controle overgenomen over belangrijke delen van Mount Hermon en de Quneitra-regio in Syrië. Politici en commentatoren in Israël roepen openlijk op tot uitbreiding van nederzettingen in deze gebieden, wat een langdurige strategische en ideologische agenda weerspiegelt.
Deze stappen contrasteren sterk met de herhaalde oproepen van Arabische en islamitische landen voor een tweestatenoplossing die vereist dat Israël zich terugtrekt tot de grenzen van vóór 1967. Ondertussen blijven Israëlische functionarissen standvastig in hun plannen om de controle over de Westelijke Jordaanoever te consolideren en de Syrische Golanhoogten formeel te annexeren.
Het keerpunt in Syrië na Assad
Recente ontwikkelingen in Syrië laten Israëls groeiende honger naar expansie zien. Na het vertrek van de Syrische president Bashar al-Assad uit Damascus vorige maand, lanceerde Israël zijn meest uitgebreide lucht- en grondoffensief in Syrië sinds 1974.
Officiële Israëlische verklaringen verwijzen steeds vaker naar de binnenlandse aangelegenheden van Syrië. Minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz rechtvaardigde onlangs de interventie om “Syrische minderheden” zoals de Koerden en Druzen te beschermen, wat een signaal was voor bredere strategische ambities.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft zich ook uitgesproken en gewaarschuwd dat de ongecontroleerde Israëlische expansie zich zou kunnen uitstrekken tot “tot Anatolië.” De verdeelde staat Syrië heeft het land tot een gedeeld belang gemaakt tussen Ankara en Tel Aviv.
Vorige maand leek de toespraak van de toenmalige Amerikaanse president-elect Donald Trump de lang gekoesterde aspiraties van Turkije in Syrië te bevestigen, door te verwijzen naar een “onvriendelijke overname” van het land, die Turkije “al duizenden jaren” wenste. Hij zinspeelde er ook op dat de rebellen Turkse vazallen waren, door te stellen: “De mensen die naar binnen gingen, worden gecontroleerd door Turkije.”
Een verdeeld Syrië
Syrië is steeds meer het toneel geworden van een gefragmenteerde geopolitieke touwtrekkerij. Turkije en Israël lijken invloedssferen te creëren in plaats van op weg te zijn naar directe confrontatie. De feitelijke leider in Syrië, Ahmad al-Sharaa (voorheen bekend als Abu Mohammad al-Julani), heeft Israël al verzekerd van zijn intentie om conflicten te vermijden , wat erop duidt dat hij de voorkeur geeft aan coëxistentie boven confrontatie.
Deze competitie weerspiegelt bredere internationale belangen in de strategische geografie van Syrië, een vitaal knooppunt in het hart van de Levant dat de Perzische Golf, Turkije, Azië en Europa verbindt. In de loop der jaren zijn machtige spelers, waaronder Iran, Rusland, de VS en Israël, tussenbeide gekomen, die allemaal hun belangen in het land wilden veiligstellen.
Turkije heeft sterk op de extremisten van de aan Al Qaeda gelieerde organisatie Hayat Tahrir al-Sham (HTS) geleund om zijn macht te laten gelden. Dit heeft geleid tot symbolische overwinningen, zoals de Turkse spionagechef Ibrahim Kalin die bad bij de Omajjadenmoskee en de spraakmakende ontmoeting van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan met Sharaa op de top van de berg Qasioun in Damascus.
Ondertussen onderzoekt Israël zijn eigen interventiemiddelen. Een gestage stroom van rapporten over wreedheden door HTS-strijders tegen minderhe den zou Israël een voorwendsel kunnen geven voor diepere betrokkenheid.
De regionale visie van Netanyahu
De ambities van Netanyahu beperken zich niet tot Syrië. In een ontmoeting met Erdogan in New York vóór 7 oktober 2023 bespraken de twee leiders de heropleving van het Haifa-Ceyhan-pijpleidingproject om gas te exporteren. Hoewel de haalbaarheid van dit initiatief onzeker blijft, benadrukt het hun wederzijdse belang bij het exploiteren van de geografie van Syrië.
Netanyahu heeft ook consequent de noodzaak benadrukt om de Westelijke Jordaanoever te controleren als onderdeel van zijn visie om een “Joodse staat” te consolideren. Recente oproepen binnen Israël om de Sinaï terug te vorderen en strategische posities in Zuid-Libanon te behouden, onderstrepen een bredere agenda om invloed uit te breiden onder het mom van het beschermen van minderheden.
Deze strategie, soms geframed als een “Alliantie van Minderheden,” is een terugkerend thema in het West-Azië beleid van de bezettingsstaat. Ook Turkije heeft sektarische bewegingen ingezet om zijn bereik te vergroten.
Turkse vlaggen wapperen in Noord-Libanon, terwijl HTS-strijders parades houden in Deir Ezzor in Syrië. De Libanese Druzenleider Walid Jumblatt heeft zich aan de kant van Ankara geschaard, terwijl de Druzensjeik Muwafaq Tarif in Israël heeft gepleit voor samenwerking met Tel Aviv, wat een regio weerspiegelt die verdeeld is door concurrerende loyaliteiten en strategische allianties.
Israëlische functionarissen hebben ook consequent opgeroepen tot allianties met Syrische Koerden, terwijl Frankrijk en Duitsland proberen kanalen te creëren met Syrische christenen, Koerden en Alawieten. Deze acties brachten de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan ertoe om ironisch genoeg kritiek te leveren op de bemoeienis van Parijs met de Syrische aangelegenheden.
Deze manoeuvres hebben verhitte debatten onder Syriërs aangewakkerd, waarbij socialemediaplatforms online slagvelden zijn geworden voor discussies over de toekomst van het land. Sommigen pleiten voor seculier bestuur, terwijl anderen pleiten voor verdeling of de verdediging van minderheidsrechten.
Volgens Israel Hayom overwegen Israëlische functionarissen een conferentie om Syrië in kantons te verdelen, wat de groeiende interesse van Tel Aviv in het hervormen van de grenzen van de regio verder illustreert. Energieminister Eli Cohen heeft een regionale conferentie voorgesteld om Syrië te stabiliseren, een uiteindelijke Israëlische terugtrekking te vergemakkelijken en tegelijkertijd strategische belangen te beschermen.
Rivaliteiten in het Middellandse Zeegebied
Netanyahu’s ultieme doel lijkt het uitbreiden van de Israëlische controle in Syrië, waarbij hij minderheidsallianties inzet om interventie te rechtvaardigen. Tegelijkertijd wil Erdogan dominantie claimen via islamistische blokken, waardoor een complex web van concurrerende belangen ontstaat.
Te midden van deze ontwikkelingen is Libanon naar voren gekomen als een brandpunt voor bredere mediterrane rivaliteiten. Het eerste officiële bezoek van de nieuwe regering van het land was vanuit Cyprus, waarbij Italië en Griekenland de eerste uitnodigingen uitbreidden. Dit viel samen met de ontmoeting van de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman (MbS) met de president van Griekenland en de ondertekening van een bilateraal strategisch verdrag.
Na jaren van afnemende invloed in Libanon, hernieuwt Saoedi-Arabië, als reactie op de Turkse expansie, zijn invloed in het land onder zijn traditionele soennitische bondgenoten en andere sekten, waarbij de Saoedische ambassadeur met name een ontmoeting had met de Alawite Islamic Council in Tripoli en zijn gewicht in de schaal legde bij de nominatie van de christelijke voormalige legerleider Joseph Aoun als de nieuwe president van Libanon. Deze stappen zijn onderdeel van de nieuwe strategie van Riyad in het oostelijke Middellandse Zeegebied om Ankara’s dominantiepogingen te dwarsbomen.
De concurrentie om Syrië en de bredere regio is niet langer beperkt tot militaire inzet, maar is geëvolueerd tot een bredere strijd om economische en politieke dominantie. Syrië zal een belangrijke, zij het gefragmenteerde staat blijven, gevangen tussen de ambities van regionale en mondiale machten.
Als u de artikelen van Dissident.one waardeert, kunt u HIER een donatie doen om de site in de lucht te houden.
Geef censuurkoning Elon Musk een dikke vinger en volg ons op Telegram:
Telegram: t.me/dissidenteen
Klik op de tag ⬇️ om meer te lezen over
