Ten eerste staat de Russische hamer op het punt op Oekraïne te vallen. De handschoenen gaan uit; elektrische energiecentrales, bruggen en zelfs ‘beslissingscentra’ zoals de regeringsgebouwen in het centrum van Kiev zijn het doelwit. Rusland is nog één of twee massale bombardementen op Oekraïnes energie- en transportinfrastructuur verwijderd van het definitief uitschakelen van Oekraïnes elektriciteits-, water- en spoorwegsystemen. Nu “slechts” 50 procent van de Oekraïense elektriciteitsinfrastructuur is uitgeschakeld door de eerste drie grootschalige bombardementen op onderdelen van het elektriciteitsnet, breken er in Odessa en andere plaatsen al demonstraties uit over de verslechterende humanitaire situatie, waarbij Zelenskiy de Oekraïense KGB, de SBU, heeft gestuurd om de protesten uiteen te drijven en berichtgeving in de media te verbieden. Het kabinet van de president zou onlangs door technici zijn geïnformeerd dat het elektriciteitssysteem het stadium van “willekeurige en ongecontroleerde onbalans” heeft bereikt, en een ambtenaar heeft de Oekraïners aangespoord zich voor te bereiden om het land in de winter te verlaten. Hoe zal de sociaal-politieke situatie eruit zien wanneer deze kritieke infrastructuur volledig is ingestort en de temperaturen 20 graden kouder zijn? Rusland zal dichter bij de strategie van “shock and awe” komen, waarbij alle – al dan niet militaire – infrastructuur volledig wordt vernietigd, zoals de VS deden in Servië en Irak, en zal nu waarschijnlijk minder voorzichtig zijn om burgerslachtoffers te vermijden.

Nadat de infrastructuur volledig is vernietigd of uitgeschakeld, zullen de 380.000 reguliere en nieuw gemobiliseerde Russische troepen in het zuidoosten van Oekraïne volledig zijn toegevoegd aan de Russische troepenmacht. Zelfs zonder deze versterkingen blijven de Russische troepen kleine overwinningen boeken in Donbass rond Ugledar, Bakhmut (Artemevsk), aangezien de terugtrekking uit en de stabilisatie van de fronten in Kharkiv en Kherson hebben geleid tot een herschikking en dus concentratie van de troepen in Zaporozhe, Donetsk en Luhansk. Een winteroffensief van ongeveer een half miljoen troepen zal aan die drie fronten aanzienlijke winsten opleveren en de Oekraïense verliezen aan personeel en materieel, die nu al hoog zijn, verveelvoudigen. Dit zou gemakkelijk kunnen leiden tot een ineenstorting van de Oekraïense troepen aan één of meer fronten. Bij een dergelijk succes zou de Russische president Poetin ook een nieuwe poging kunnen doen om Kiev te bedreigen door een veel grotere troepenmacht vanuit Wit-Rusland te sturen dan de kleine troepenmacht van 30-40.000 man die in de eerste maanden van de oorlog oprukte en zich vervolgens terugtrok uit de omliggende wijken van Kiev.

Ten tweede lijdt het Westen aan Oekraïne-moeheid. De wapenvoorraden van de NAVO-landen zijn verder uitgeput dan aanvaardbaar is en de sociale cohesie stort in elkaar door de inflatie met dubbele cijfers en de economische recessie. Dit alles maakt Rusland tot winnaar op strategisch niveau en dwingt Washington en Brussel om ten minste een adempauze in te lassen door middel van een staakt-het-vuren. Dit blijkt uit de overvloed aan westerse leiders die Zelenskiy oproepen de gesprekken met Poetin te hervatten en de opkomst van het “Sullivan-plan”. Het meest recent gaat het gerucht dat de nieuwe Britse premier Rishi Sunak een pakket militaire en financiële steunmaatregelen dat hij tijdens zijn recente reis naar Kiev aankondigde, heeft gebruikt om zijn boodschap aan Zelenskiy te verhullen dat Londen niet langer de last kon dragen van het leiden van de Europese steun voor Kiev en dat Kiev opnieuw betrekkingen met Moskou moest aangaan. De vierde ronde van raketaanvallen op de Oekraïense infrastructuur heeft enkele dagen vertraging opgelopen, wat erop wijst dat Poetin wacht om te zien of Zelenskiy zal toegeven en gesprekken zal aanbieden alvorens de grote aanvallen op de Oekraïense infrastructuur en het Russische winteroffensief te ontketenen.

Ten derde is de grootste politieke troef van Oekraïne – Zelenskiy zelf – zojuist gedevalueerd, waardoor de politieke stabiliteit van Oekraïne nog meer gevaar loopt. De Oekraïense luchtverdedigingsaanval op Polen (per ongeluk of met opzet) en de vasthoudendheid van de Oekraïense president dat het een Russische luchtaanval was, ondanks het bewijs en de vrijwel unanieme tegengestelde mening van zijn westerse medestanders, heeft de geloofwaardigheid van Zelenskiy hard getroffen. Zelenskiy’s vasthoudendheid aan de Russische oorsprong van de raket en aan de technische aspecten van de Oekraïense luchtverdediging doet vermoeden dat de gebeurtenis een opzettelijke Oekraïense aanval onder valse vlag op Pools/NAVO grondgebied kan zijn geweest, bedoeld om de NAVO of Polen te provoceren om zich in de oorlog te mengen. Sommigen in het Westen beginnen zich bewust te worden van de gevaren van het Oekraïense ultranationalisme en neofascisme, om nog maar te zwijgen van de groeiende grootheidswaanzin van Zelenskiy, die meer dan eens bereid bleek de komst van een wereldwijde nucleaire winter te riskeren om niet tegenover Poetin aan de onderhandelingstafel te hoeven zitten. Sommigen zullen nu begrijpen dat de beweringen dat Poetin heel Oekraïne in beslag wil nemen en de USSR wil herstellen, zo niet Europa wil veroveren, sprookjes zijn die door Kiev worden gesponnen om militaire en financiële hulp aan te trekken en uiteindelijk de NAVO-strijdkrachten bij de oorlog te betrekken. Het gevaar blijft bestaan dat Kievs droom van een NAVO-interventie in vervulling gaat. De NAVO heeft verklaard dat een nederlaag van Oekraïne in de oorlog een nederlaag voor de NAVO is, en de NAVO mag geen oorlog verliezen van een Rusland omdat dat het einde van de Amerikaanse hegemonie zou versnellen. Het is niet uitgesloten en zelfs waarschijnlijk dat, als Kiev de oorlog lijkt te verliezen, Poolse troepen, de NAVO of een “coalitie van bereidwilligen” militaire troepen naar West-Oekraïne zullen sturen tot aan de Dnepr, maar dat zonder Russische troepen aan te vallen. Dit zou Rusland dwingen een groot deel van zijn militaire activiteiten te staken of het risico te lopen de NAVO-strijdkrachten aan te vallen en een grotere oorlog in heel Europa te ontketenen. Dit of iets dergelijks wordt waarschijnlijk al overwogen in Washington.

Om het Westen aan boord te houden, dringt Zelenskiy er volgens de geruchten bij de Oekraïense legercommandant Viktor Zalyuzhniy op aan om een laatste offensief voor de winter te beginnen in het noorden van Donetsk (Svatovo en Severodonetsk) of Zaporozhe, om een einde te maken aan het westerse geroezemoes over een staakt-het-vuren en de steun te vergroten. Tegelijkertijd is er sprake van voortdurende spanningen tussen Zelenskiy en Zalyuzhniy vanwege de goede pers en de sterrenstatus van laatstgenoemde in het Westen. De spanningen ontstonden eerst door meningsverschillen over eerdere offensieven en Zalyuzhniy’s eerdere entree op het westerse mediatoneel. Tegen de achtergrond van de verslechterende slagveld- en internationale strategische situatie zijn dergelijke civiel-militaire spanningen beladen met de mogelijkheid van een staatsgreep. Veel van Zelenskiy’s strategie en tactiek is meer ingegeven door politieke dan door militaire overwegingen. Een van de eerste is Zelenskiy’s politieke overleving, die door een staakt-het-vuren of vredesbesprekingen waarbij Kiev zich moet neerleggen bij het verlies van meer grondgebied, zeker in gevaar komt. Neofascisten, militairen en een groot deel van de publieke opinie zullen de offers in bloed en schatten die alleen maar meer Oekraïens grondgebied opleveren, niet accepteren. Anderen zullen vragen waarom dit alles niet is voorkomen door in te stemmen met de Oekraïense neutraliteit en de vervulling van Minsk 2 dit alles had kunnen voorkomen.

We bereiken misschien een keerpunt in de Oekraïense oorlog. Geen elektriciteit, geen leger, geen samenleving. Maar hier wacht het Kremlin, net als bij elke Russische bezetting van Midden- of West-Oekraïense gebieden (niet gepland, maar misschien ooit een noodzaak voor Poetin), een moeras. Rusland kan niet toestaan dat in Oekraïne een volledige maatschappelijke ineenstorting en chaos heersen, net zo min als het een Oekraïne als NAVO-lid met een grote neofascistische component naast zich kan tolereren. Al het bovenstaande en de naderende presidentsverkiezingen in Moskou, Kiev en Washington over een jaar maken deze winter cruciaal voor alle belangrijke partijen in de oorlog.