Een vreemde ‘vrede’ in de Zuid-Kaukasus en de omsingeling van Iran

De minister van Buitenlandse Zaken van Azerbeidzjan, Jeyhun Bayramov, vertelde journalisten op 13 maart dat de laatste obstakels voor een vredesakkoord tussen Armenië en Azerbeidzjan nu “opgelost” zijn. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Armenië zei hetzelfde en legde uit dat de tekst klaar is en dat alleen de timing en locatie van de ondertekening nog moeten worden uitgewerkt, schrijft Conor Gallagher.

Om de vredesovereenkomst te kunnen doorvoeren, zou Armenië hebben toegegeven aan twee langlopende eisen van Bakoe: de terugtrekking van troepen uit derde landen aan de grens en het afzien van internationale juridische claims tegen Azerbeidzjan.

In de voorgestelde deal ontbreken echter oplossingen voor de al lang bestaande conflicten tussen beide partijen, zoals de “Zangezur Corridor” door het zuiden van Armenië, die Azerbeidzjan zou verbinden met de exclave Nachitsjevan Autonome Republiek (en Turkije) en waar Iran zich hartstochtelijk tegen verzet.

Op dezelfde dag dat de twee landen de deal aankondigden, zei de president van Azerbeidzjan dat hij Armenië niet vertrouwde en viel hij de westerse media, Frankrijk en USAID aan. Hij bood aan om de regering-Trump details te verstrekken over de activiteiten van het agentschap in het land om te helpen ‘het moeras droog te leggen’.

Ook de Azerbeidzjaanse media blijven beweren dat Armenië zich voorbereidt op oorlog.

Azerbaijani sources report Armenia is deploying offensive weapons purchased from India along the border with Nakhchivan, Azerbaijan.

Additionally, ITV claims Armenia is preparing for war with Azerbaijan. pic.twitter.com/zrceekYqgA

— Clash Report (@clashreport) March 16, 2025

De reden dat ik zo wantrouwend sta tegenover elke regeling die Armenië aangaat met Azerbeidzjan is hoe sterk de VS in het land verankerd is, bijvoorbeeld, de Amerikaanse strijdkrachten hebben nu vertegenwoordigers gestationeerd in het Armeense Ministerie van Defensie. En ik kan me geen voorbeeld bedenken van een geval waarin de VS hielp een deal te sluiten om vrede en welvaart te brengen in welke regio van de wereld dan ook. Bovendien ligt Azerbeidzjan in bed met de Israëliërs. We hebben hier dus twee landen die het oneens zijn sinds de ontbinding van de USSR, maar die op andere manieren nu twee kanten van dezelfde medaille zijn vanwege hun internationale partners.

Mocht er inderdaad een nieuwe ronde van gevechten tussen de twee partijen plaatsvinden, dan zou dat een situatie zijn waarin Turkije en Israël Azerbeidzjan grotendeels bewapenen en ondersteunen – zoals gebeurde in het conflict van 2020 – en Armenië gebruikmaakt van onlangs geleverde wapens van landen als Frankrijk, India en de VS.

Laten we eens kijken naar enkele mogelijke verborgen motieven voor deze “vredesdeal”. Er zijn eigenlijk twee opties, die gedetailleerd worden beschreven in het beruchte RAND-rapport uit 2019 “Extending Russia” – waarvan een groot deel is uitgekomen – dat natuurlijk een sectie over de Zuid-Kaukasus bevat. Zelfs de auteurs dachten destijds dat het onwaarschijnlijk was dat Washington Armenië van Moskou zou kunnen losrukken, zoals de afgelopen jaren is gebeurd. Maar het rapport vermeldt ook hoe belangrijk de regio is voor de Amerikaanse inspanningen om Iran te destabiliseren:

Hoewel het hoofddoel van dit beleid zou zijn om Rusland in de problemen te brengen, zouden nauwere relaties met Georgië, Azerbeidzjan of Armenië belangrijke secundaire voordelen voor de Verenigde Staten kunnen opleveren. De geografische ligging van Azerbeidzjan maakt het een uitstekende locatie voor zowel inlichtingenvergaring als afschrikkingsmaatregelen met betrekking tot Iran, vooral omdat veel van de Koerdische en Iraanse bevolkingsgroepen van Iran geconcentreerd zijn nabij de Azerbeidzjaans-Iraanse grens.

Zelfs als Bakoe volhoudt dat het op gespannen voet staat met Washington, wordt het al door Iran beschuldigd van het toestaan ​​dat Israël inlichtingenoperaties uitvoert vanaf zijn grondgebied. Maar laten we eerst eens kijken hoe een mogelijke deal Moskou zou beïnvloeden voordat we ons tot Teheran wenden.

Krimpende Russische aanwezigheid

Ondanks de aanhoudende spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan, is wat de voorgestelde deal wel inhoudt een klap voor de Russische aanwezigheid in de regio, aangezien het naar verluidt oproept tot de volledige verwijdering van “derde-partij troepen” van de grens tussen Armenië en Azerbeidzjan, wat volgens Bne Intellinews waarschijnlijk een verwijzing is naar Russische vredeshandhavers en veiligheidstroepen.

Dit zet een trend voort om Rusland, dat graag meer logistieke corridors in de regio wil openen, buitenspel te zetten. Moskou heeft eerder vredesbesprekingen tussen de twee partijen afgehandeld voordat Armenië aandrong op dialoog in westerse formaten en uiteindelijk hielden Bakoe en Yerevan één-op-één gesprekken.

Op 8 oktober kondigden de Armeense premier Nikol Pashinian en de Russische president Vladimir Poetin de terugtrekking van Russische grenswachten aan van het Armeens-Iraanse grenscontrolepunt. En eerder deze maand nam Armenië het controlepunt aan de grens met Turkije over — hoewel het nog steeds niet operationeel is. Sinds 1992 waren de grenzen van Armenië met Türkiye en Iran de verantwoordelijkheid van Russische troepen. En nu Armenië de NAVO heeft omarmd, wordt er steeds meer gesproken over het sluiten van de Russische militaire basis in Gyumri in Armenië.

Ongeveer 2.000 Russische vredeshandhavers arriveerden eind 2020 aan de grens tussen Armenië en Azerbeidzjan nadat Moskou een staakt-het-vuren had bemiddeld waarmee de gevechten in de tweede Karabachoorlog werden opgeschort. Ze waren vorig jaar al begonnen met vertrekken nadat Armenië Nagorno-Karabach erkende als Azerbeidzjaans grondgebied (zoals het internationaal is) en vervolgens Moskou de schuld gaf dat het de overname door Azerbeidzjan niet had voorkomen, wat leidde tot de ontheemding van meer dan 100.000 etnische Armeniërs.

De gestage uitstroom van Russische troepen uit de regio zou een probleem kunnen vormen voor de voorgestelde Zangezur Corridor, een 42 kilometer lange landstrook in het zuiden van Armenië, ingeklemd tussen Azerbeidzjan en zijn exclave, Nachitsjevan, en begrensd door Iran in het zuiden. Het is een van de beste routes op het kruispunt van Europa, Azië en het Midden-Oosten, en is daarom een ​​van de meest bekeken stukken land voor de vitale kwesties van energieoverdracht en handelslogistiek.

Bakoe wil dat reizen van personen en vracht tussen Azerbeidzjan en Nachitsjevan vrij zijn van inspectie en douane en verwacht dat Jerevan akkoord gaat met de inzet van Russische grenswachten langs de corridor. Moskou gaat akkoord met de inzet van zijn grenswachten, ook al is het niet eensgezind over de douanekwestie (het wil dat de Russen de veiligheidscontroles uitvoeren). De Armeense premier Nikol Pashinyan zegt dat Jerevan klaar is om transport- en economische routes binnen zijn soevereiniteit, jurisdictie en territoriale integriteit te deblokkeren. In het verleden heeft hij het idee geopperd dat Rusland de corridor “op afstand” zou monitoren en de veiligheid van Zangezur zou toevertrouwen aan buitenlandse particuliere veiligheidstroepen. Dit ondanks punt 9 van de trilaterale verklaring die in 2020 werd ondertekend door Azerbeidzjan, Rusland en Armenië na de Tweede Karabachoorlog, waarin staat:

Alle economische en transportverbindingen in de regio worden gedeblokkeerd. De Republiek Armenië garandeert de veiligheid van de transportcommunicatie tussen de westelijke regio’s van de Republiek Azerbeidzjan en de autonome republiek Nachitsjevan met het oog op het organiseren van het onbelemmerde verkeer van burgers, voertuigen en vracht in beide richtingen. De controle over de transportcommunicatie wordt uitgeoefend door de grenswachtdiensten van de Russische FSS.

En dan is er nog de timing van de aankondiging van de ‘vrede’, die volgens sommigen niet in goede aarde viel bij het Kremlin:

The announcement comes amid media speculation of escalation and delays in Armenia-Turkey rapprochement, stalled over 2 years without a Baku-Yerevan peace deal—all as U.S.-Russia talks on Ukraine reshape Europe’s security.

In short: Moscow won’t be happy. https://t.co/3csYUosUtj

— Olesya Vartanyan (@Olesya_vArt) March 13, 2025

Dus een overwinning voor het Westen — denk ik? Is dat de reden dat de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock de aankondiging toejuichen? En GOP-vertegenwoordiger Joe Wilson, die voorzitter is van de Amerikaanse Helsinki-commissie, zegt dit soort dingen:

I am grateful to learn that the two great nations of Azerbaijan and Armenia are close to signing a historic peace deal. The peace deal will make stability and prosperity possible for the entire region and beyond! Make South Caucasus Great Again!

— Joe Wilson (@RepJoeWilson) March 13, 2025

Het is de moeite waard om te benadrukken dat, zelfs als de Russische vredesmacht zich terugtrekt, de economie van Armenië grotendeels afhankelijk blijft van zijn grote buurland in het noorden. Bovendien is Rusland sterk verweven met de olie- en gasindustrie in Azerbeidzjan. Dat is zelfs zo erg dat Moskou er vooral van profiteert dat de EU meer gas uit Azerbeidzjan importeert om het verlies van Russisch pijpleidinggas te compenseren.

Maar hoe zit het met die andere vredesmachten die de laatste tijd veel in het nieuws zijn geweest — die van de EU die maniakken als Starmer en Macron naar Oekraïne willen sturen? Nou, hier zijn ze in Armenië. Wat gaat er met ze gebeuren? Van EVN Report:

Azerbeidzjaanse functionarissen hebben specifiek gewezen op de EU-waarnemingsmissie in Armenië (EUMA), waarvan het mandaat onlangs werd verlengd. Veiligheidsraadchef Armen Grigoryan zei eind februari dat de bepaling “een algemene formulering is over de aanwezigheid van derde troepen, die ook betrekking kan hebben op de EU, maar er wordt niet specifiek melding gemaakt van de EU-waarnemingsmissie.” Pashinyan benadrukte dat deze bepalingen pas in werking treden na ratificatie. Minister van Buitenlandse Zaken Ararat Mirzoyan vertelde parlementsleden op 14 maart dat nadat de overeenkomst is ondertekend, geratificeerd en in werking is getreden, “we acceptabele en wederzijds voordelige oplossingen zullen bereiken met onze partners van de Europese Unie met betrekking tot samenwerking met de civiele missie.”

Maar het is onduidelijk of Armenië gelooft dat “derde-partij troepen” van toepassing zijn op EU-personeel. Volgens de Armeense politieke analist Ruben Mehrabyan is het niet zeker dat ze dat doen, aangezien “de waarnemers niet aan de grens zijn gestationeerd, maar alleen bepaalde gebieden naderen voor monitoringdoeleinden.”

Het is genoeg om je af te vragen waarom er überhaupt een deal is aangekondigd. Maar ongeacht de redenen achter die beslissing, meer gevechten of een uitbraak van aanhoudende vrede zou Iran nog meer hoofdpijn kunnen bezorgen.

Omsingeling van Iran

Hoewel de ‘deal’ tussen Armenië en Azerbeidzjan gezien kan worden als een kleine tegenslag voor Rusland, is het waarschijnlijker dat Iran het grotere doelwit is als nog een onderdeel van de door de VS geleide drukcampagne.

De NAVO-Israëlische poging om Iran verder te isoleren en te destabiliseren met een NAVO Turan Corridor, waarbij het Westen hypothetische cliëntstaten in het noorden van Iran met elkaar verbindt, lijkt gestaag voortgang te boeken.

Terwijl Armenië met het Westen samenwerkt, ziet Teheran dat zowel Israël als Turkije expansieprojecten nastreven met de zegen van de NAVO, terwijl Azerbeidzjan nauwe banden onderhoudt met zowel Israël als Turkije.

The State Oil Company of the Republic of Azerbaijan is set to acquire a 10% stake in a major gas field off the coast of Israel.

Aliyev and Erdogan are allies of the Zionist regime and throughout the #GazaHolocaust, they have provided cheap fuel to Tel Aviv. pic.twitter.com/mXkkFXBt6d

— Seyed Mohammad Marandi (@s_m_marandi) February 1, 2025

En Armenië, dat een nauwe relatie met Teheran had, verandert nu ook in een NAVO-vooruitgeschoven operationele basis. Dit is Irans grootste zorg, van het Gulf International Forum:

De Strategische Raad voor Buitenlandse Betrekkingen in Teheran, waarvan de directeur de voormalige Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Kamal Kharazi is, waarschuwde voor de bouw van de Zangezur Corridor in een artikel getiteld “Samenzwering om de Turan Corridor van de NAVO te creëren.” In dat artikel gaf de raad aan dat de voltooiing van de corridor aanzienlijke geopolitieke gevolgen zou hebben voor Iran, Rusland en China. Deze corridor is geïntroduceerd in de “Turan Corridor” van de NAVO, een project dat ogenschijnlijk wordt gesteund door Israël en de NAVO, en Turkije en Azerbeidzjan zouden etnische onrust willen aanwakkeren in de gebieden van Iran waar Turken wonen door deze corridor te bouwen. De auteur van het artikel gelooft dat de Turan Corridor van de NAVO de NAVO rechtstreeks naar de noordelijke grens van Iran, de zuidelijke grens van Rusland en West-China in Xinjiang moet brengen en het plan moet voltooien om deze landen te omsingelen en de basis te leggen voor hun desintegratie. De aanwezigheid van de NAVO in de Kaukasus en Centraal-Azië vormt een aanvulling op de blokkadeplannen van Rusland in de Zwarte Zee, China in de Zuid-Chinese Zee en Iran in de Perzische Golf.

Terwijl de woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Esmaeil Baghaei, vrijdag zei dat Teheran de overeenkomst verwelkomt, heeft Teheran in het verleden duidelijk gemaakt dat alle territoriale veranderingen langs de grens met Armenië en Azerbeidzjan – waaronder elke Zangezur-corridor – rode lijnen zijn:

Regional peace, security and stability is not merely a preference, but a pillar of our national security.

Any threat from North, South, East, or West to territorial integrity of our neighbors or redrawing of boundaries is totally unacceptable and a red line for Iran.

— Seyed Abbas Araghchi (@araghchi) September 5, 2024

De implementatie van de Zangezur Corridor zou op vrijwel elke denkbare manier negatief zijn voor Teheran. Iran zou worden geëlimineerd als bypass-route rond Armenië. Details van Al Monitor :

Iran verdient 15% commissie op de gasleveringen van Azerbeidzjan aan Nachitsjevan. Het dient ook als een route voor Turkse export naar Centraal-Azië. Gemiddeld gebruiken ongeveer 12.000 Turkse vrachtwagens de route maandelijks, waarbij Iran passagekosten tot $ 800 rekent voor hun 1.800 kilometer (1.120 mijl) lange reis naar de grens met Turkmenistan.

Ankara vindt het vervelend dat het via Iran moet handelen met andere landen in het kader van zijn Goot-Turkije project (Turan), omdat het te maken heeft met een recente grote gasdeal met Turkmenistan.

Het gaat Iran niet alleen om het geld, maar ook om het feit dat het land geen invloed wil verliezen op Azerbeidzjan. Azerbeidzjan is namelijk afhankelijk van doorvoer via Iran om verbinding te maken met zijn exclave.

Turkse volkeren, waaronder Azerbeidzjanen, vormen ook ongeveer 20 procent van de bevolking in Iran, en in de provincies West-Azerbeidzjan en Oost-Azerbeidzjan bestaat de bevolking voornamelijk uit Azeri’s en Koerden. Bakoe maakt daar wat lawaai over zelfbeschikking, maar Amerikaanse neocons dromen er vooral van om de Azeri’s en Koerden te gebruiken om het land te destabiliseren. Eldar Mamedov heeft op Responsible Statecraft geschreven over wat een stom en roekeloos idee dit is, maar heeft dat de VS ooit eerder tegengehouden? Vreemd genoeg is de huidige president van Iran, Masoud Pezeshkian, die aan de macht kwam nadat zijn voorganger omkwam bij een helikoptercrash op een terugvlucht uit Azerbeidzjan, deels etnisch Azeri, net als Opperste Leider Ali Hosseini Khamenei.

In dit verband moeten we ook de vredesstappen tussen Turkije en de Koerden noemen, als een mogelijke stap in de richting van de opmars van Groot-Israël, Groot-Turkije en de NAVO.

In januari schreven we over een mogelijke deal tussen Turkije en de VS over de “Koerdische kwestie” en het opheffen van een onofficieel embargo op militaire technologie tegen Turkije. Dat is gestaag gevorderd nu de beperkingen voor Ankara worden versoepeld en de VS hun Syrische Koerdische vazallen aanmoedigt om een ​​deal te sluiten met de Al Qaeda-regering in Damascus. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan, wiens regering een belangrijke rol speelt in Damascus, steunde de deal.

Denk eens aan het volgende:

• De overeenkomst zou verdere conflicten in Noord-Syrië kunnen voorkomen, nu er onzekerheid heerst over de toekomst van de Amerikaanse troepen die daar gestationeerd zijn.
• Turkije bereikt ook vredesakkoorden met de Koerden, wat onderdeel is van de toenemende spanningen tussen Teheran en Ankara.
• Armeense functionarissen nemen plotseling een veel mildere houding aan ten opzichte van aartsvijand Turkije, terwijl de gesprekken over het herstellen van de diplomatieke betrekkingen voortduren.
• De Syrische ‘regering’ negeert de Israëlische agressie tegen Syrië en valt in plaats daarvan Hezbollah in Libanon aan.
• Turkije werkt steeds nauwer samen met de Golfstaten, die helpen bij de door de VS geleide aanvallen op de Iraanse bondgenoot Jemen.

Als we een stapje terug doen, lijkt het op een omsingeling van Iran en een NAVO-opmars in de regio van de Zuid-Kaukasus en de Kaspische Zee.

Teheran heeft te maken met de door de HTS geleide Nakba in Syrië, Jemen dat wordt aangevallen, dreigementen van Israël en de VS, eindeloze sancties en Turkije, de VS, Europa en de Golfstaten die tegen het land zijn.

Azerbeidzjan voorziet in 40 procent van de energiebehoefte van Israël. De sterke wapen-voor-energierelaties tussen de twee landen is al een grote zorg voor Iran, waar de media berichten over geheime Israëlische militaire bases in Azerbeidzjan en het geloof dat sabotage tegen Iran vaak door Israël vanuit Azerbeidzjan wordt aangestuurd. De Fransen en Amerikanen hebben zich volledig een weg gebaand naar Armenië, waar de VS een van de grootste ambassades ter wereld heeft. En het Syrische project, gesteund door de Amerikanen, Israëliërs en Turken, brengt de Koerden in de plooi (of stelt in ieder geval in het geval van de Turken die strijd uit tot een latere datum) en wil ze waarschijnlijk gebruiken tegen Iran. Mocht er een overeenkomst komen die een Turks-Azerbeidzjaanse corridor langs de Armeens-Iraanse grens toestaat, dan zou dat in feite betekenen dat Iran wordt ingesloten door de NAVO en vrienden.

En sommige waarnemers, zoals Fiorella Isabel (gevestigd in Moskou) en Vanessa Beeley (Libanon na haar vertrek uit Syrië na de overname door HTS), geloven dat Rusland langzaam richting dat kamp afdrijft via zijn banden met de Golfstaten, Israël en misschien wat de Amerikanen ook aanbieden als onderdeel van een bredere Oekraïne-deal, die overeenkomsten in Syrië en de Zuid-Kaukasus zou kunnen omvatten. Opgemerkt moet worden dat Rusland de opening van de Zangezur-corridor door Zuid-Armenië heeft gesteund, ondanks de felle Iraanse bezwaren. Hoe dan ook, het lijkt steeds onwaarschijnlijker dat Moskou zoveel zou doen om Iran te helpen, aangezien het onder meer druk komt te staan ​​van de VS, Israël en vrienden.

De best voorbereide plannen…

Grote plannen in het Midden-Oosten en de Zuid-Kaukasus kunnen net zo goed in rook opgaan als succesvol zijn.

Er zijn genoeg problemen alleen al met de potentiële vredesovereenkomst tussen Armenië en Azerbeidzjan, zoals felle tegenstand in Armenië ( en de VS ) tegen de voorstellen. Bakoe dringt er ook op aan dat er grondwettelijke wijzigingen in Armenië moeten plaatsvinden om verwijzingen in het document te verwijderen die impliciet de soevereiniteit van Azerbeidzjan over Karabach in twijfel trekken. De Armeense premier Pashinyan ontkent zelfs dat er dergelijke verwijzingen bestaan, maar zal desondanks wijzigingen aanbrengen. Van Bne Intellinews:

Richard Giragosian, hoofd van het Regionaal Studiecentrum in Jerevan, heeft aangegeven dat de constitutionele hervormingen in Armenië pas in 2026 van start kunnen gaan. Dat betekent dat een volledig geratificeerde vrede nog jaren op zich kan laten wachten, ondanks de diplomatieke doorbraak.

We zullen moeten afwachten hoe dat zich verhoudt tot andere aspecten van de campagne van ‘maximale druk’ op Iran, maar het Amerikaanse imperium is volhardend (kijk maar naar de decennialange inspanningen om Assad in Syrië omver te werpen), en functionarissen van de regering-Trump zeggen tenslotte dat de strijd tegen Jemen lang zal duren.

Hoewel de VS en Israël misschien niet bereid zijn om Iran rechtstreeks aan te vallen vanwege Teherans vermogen om zichzelf te verdedigen – met of zonder Russische hulp – zal Washington geen enkel probleem hebben om de destabilisatie-inspanningen op te voeren en te proberen iemand anders ertoe aan te zetten om de strijd aan te gaan.

Voor nu bevindt de VS zich in wat zij waarschijnlijk als een win-winsituatie zouden zien: of Armenië en Azerbeidzjan lossen hun meningsverschillen op en zijn onderdeel van de “oplossing” of er zit waarheid in de Azerbeidzjaanse mediaberichten dat er meer gevechten op komst zijn. In het laatste geval zou een nieuwe oorlog de noordelijke grens van Iran kunnen destabiliseren, terwijl Azerbeidzjan en Turkije waarschijnlijk hun corridor met geweld zouden innemen. Hoe dan ook, Iran raakt meer geïsoleerd en heeft een ander groot probleem om zich zorgen over te maken.

In tegenstelling tot propagandastructuren die door de Euro-Atlantische instelling worden gefinancierd, werkt Dissident dankzij de donaties van het publiek. Zonder uw hulp kunnen we niet overleven.

STEUN ONS WERK HIER.

Geef censuurkoning Elon Musk een dikke vinger en volg ons op Telegram:

Telegram: t.me/dissidenteen

Klik op de tag ⬇️ om meer te lezen over