Lessen uit de oefening

Leiders moeten zich nu voorbereiden op het nemen van moeilijke, uiterst belangrijke beslissingen met beperkte informatie in de eerste dagen van de volgende pandemie om de kans te vergroten dat een gevaarlijke uitbraak bij de bron kan worden ingedamd.

In de eerste dagen van een grote nieuwe besmettelijke ziekte-epidemie kan er een korte kans zijn om te voorkomen dat het een pandemie wordt. Om een dergelijke uitbraak met succes in te dammen, moeten doortastende en moedige maatregelen worden genomen ondanks onvolledige gegevens, grote wetenschappelijke onzekerheid en mogelijke politieke weerstand. Er moet nu worden begonnen met het doordenken van dergelijke uitdagingen, het vooraf voorbereiden van een doeltreffende reactie en het oefenen met theoretische en operationele oefeningen op hoog niveau.

Het lijkt misschien alsof al deze cruciale beleidsbeslissingen tijdens de COVID-19 pandemie zijn genomen, maar dat is niet het geval. In de simulatie van de catastrofale besmetting worstelde zelfs een groep van de meest wijze en ervaren internationale volksgezondheidsleiders die COVID-19 hebben meegemaakt, met tegengestelde meningen over de vraag of landen reisbeperkingen moesten opleggen of scholen moesten sluiten om een ernstige nieuwe epidemie in te dammen die onevenredig veel kinderen trof. De oefening riep een cruciale vraag op: Als toekomstige pandemieën een veel hogere dodelijkheid hebben dan COVID-19, of bijvoorbeeld vooral kinderen treffen, zouden landen dan andere, sterkere, eerdere maatregelen moeten nemen om de pandemie in te dammen, en welke maatregelen zijn dat dan?

Dit zijn geen louter volksgezondheids- en wetenschappelijke beslissingen; zij zullen door de leiders worden genomen in de context van politieke, economische en sociale realiteiten die vooraf kunnen worden voorzien en overwogen. Door middel van routinesimulaties en operationele oefeningen kunnen wij ons van tevoren strategisch voorbereiden op dergelijke uitdagingen. Hoe doeltreffender wij wetenschappelijke en praktische consensus kunnen bereiken over de beste aanpak van zeer moeilijke maar voorspelbare problemen, hoe meer wij in de toekomst klaar zullen zijn om levens en nationale economieën te beschermen. Om tijdens de volgende pandemie doeltreffend te kunnen reageren, moeten naast de gezondheidsleiders ook politieke leiders aan tafel zitten tijdens oefeningen.

De landen moeten een wereldwijd netwerk opzetten van professionele volksgezondheidsleiders die samen kunnen werken om de paraatheid en de reactie op epidemieën te verbeteren en kunnen streven naar consensus over wetenschappelijke kwesties vóór de volgende grote uitbraak.

Er bestaat geen wereldwijd geprofessionaliseerd netwerk van leiders op het gebied van paraatheid en reactie op het gebied van de volksgezondheid die tussen en tijdens epidemieën kunnen samenwerken om alle landen beter voor te bereiden en tijdens ernstige epidemieën wederzijdse hulp te bieden en beste praktijken uit te wisselen. De oprichting van een internationaal netwerk van nationale volksgezondheidsleiders, naar het voorbeeld van het in onze oefening bedoelde geprofessionaliseerde “pandemiekorps”, zou landen aanzienlijk kunnen helpen levens en bestaansmiddelen te redden tijdens grote epidemieën en sneller te herstellen. Politieke leiders, aan wie de veiligheid van hun burgers is toevertrouwd, zouden kunnen profiteren van consensusstandpunten van een dergelijke groep, in plaats van geïmproviseerde beleidsbeslissingen met grote gevolgen te moeten nemen wanneer er tijdens gevaarlijke uitbraken levens op het spel staan.

De landen moeten voorrang geven aan inspanningen om het vertrouwen in de overheid en de volksgezondheid te vergroten, de communicatie over de volksgezondheid te verbeteren, de weerbaarheid van de bevolking tegen misleidende informatie te vergroten en de verspreiding van schadelijke desinformatie tegen te gaan. Bij toekomstige pandemieën moeten we nog meer grote verstoringen door desinformatie verwachten. De WHO kan een wereldwijd vertrouwde bron zijn en wetenschappelijke en volksgezondheidsinformatie op grote schaal delen, maar we mogen niet verwachten dat zij alleen de verspreiding van deze mis- en desinformatie bestrijdt of een halt toeroept. Landen moeten samenwerken om op die dreiging te anticiperen en zich voor te bereiden op de bestrijding ervan met hun eigen wetten en procedures. Net zoals op vele soorten economische en maatschappelijke schade kan worden geanticipeerd en rekening kan worden gehouden in draaiboeken voor een pandemie, kan dat ook met voorspelbare onjuiste of misleidende gezondheidsberichten. Het gezamenlijk zoeken naar manieren om dit verschijnsel op nationaal niveau aan te pakken vóór de volgende pandemie zal van cruciaal belang zijn om levens te redden.

De lidstaten van de WHO moeten de internationale systemen voor het delen en toewijzen van de schaarse middelen voor volksgezondheid versterken.

Tijdens de COVID-19-pandemie zijn baanbrekende wereldwijde samenwerkingsverbanden, zoals de ACT-Accelerator en COVAX, van start gegaan. Volksgezondheidsleiders hebben echter nog steeds geen vertrouwen in de huidige aanpak om medische tegenmaatregelen tijdens een toekomstige pandemie eerlijk toe te wijzen. Zelfs indien er een wereldwijde verbintenis rond billijkheid voor alle landen zou bestaan, zal het in de toekomst zeer moeilijk blijven om een billijke toewijzing uit te voeren, vooral als er praktische problemen en speciale vereisten zijn zoals koeling of intraveneuze toediening. Door alle regio’s van de wereld in staat te stellen tijdens een pandemie levens te redden, zou de billijke toegang tot levensreddende behandelingen en vaccins toenemen. Daarom moeten we overal ter wereld productie-, distributie- en toedieningscapaciteit opbouwen, met bijzondere aandacht voor landen met een slechte infrastructuur. Dit moet nu gebeuren, en niet tijdens een groeiende pandemie.

Uit de catastrofale besmetting blijkt duidelijk dat zelfs na de verschrikkelijke gevolgen van COVID-19 meer paraatheidswerk moet worden gedaan, nieuwe beslissingen moeten worden genomen en extra middelen moeten worden ingezet. We moeten de grenzen van ons reactievermogen verleggen.