“We waren een doelwit. Ondanks het overweldigende bewijs van de schade die aan de reguliere gezondheidsdiensten wordt toegebracht, mochten we er nooit over praten. Naar verluidt werd het kabinet niet eens ingelicht over de gevolgen van de lockdown voor de gebruikelijke zorg. Naar mijn mening is dat een schandaal.

Daarom is het een grote opluchting dat de man die de leiding heeft over de gezondheidszorg in dit land, in zijn eerste grote artikel spreekt over de omvang van de crisis. Het zal een debat op gang brengen dat ongetwijfeld vele levens zal redden.

Een van de grootste problemen met het bespreken van de crisis in de gezondheidszorg anders dan Covid is dat we de volledige schade, of zelfs maar bij benadering, pas over jaren zullen zien. Vergeleken met het onophoudelijke spervuur van dagelijkse Covid-statistieken, hebben we nooit een kans gehad om de kwestie echt in de publieke belangstelling te brengen.

Alleen al uit onze eigen ervaring binnen het netwerk van het Rutherford Cancer Cen ter blijkt dat een groot aantal patiënten met kanker in een ver gevorderd stadium zich heeft gemeld, veel meer dan we normaal zouden verwachten. Oncologen in onze centra en daarbuiten delen allemaal dezelfde zorgen. Geschat wordt dat er in het hele land ongeveer 45.000 “vermiste kankerpatiënten” zijn. Waar zijn ze? Duizenden zullen nodeloos het leven verliezen omdat de diagnose, en dus de behandeling, aanzienlijk is vertraagd. Te veel mensen in het Covid debat willen net doen alsof dit niet gebeurt.

Kanker is helaas maar een deel van deze groeiende ramp. Ziekenhuizen in het hele land hebben te maken met een ongekende vraag naar niet-koortsachtige ziekten. Mensen die zich nog niet eerder hebben gemeld, met hier en daar een knelpunt dat is uitgegroeid tot een serieus probleem. Hartproblemen, beroertes, en vele andere kleine problemen die misschien niet levensbedreigend zijn, maar de patiënt wel extreem veel leed kunnen berokkenen – de lijst kan nog wel even doorgaan.

En dan hebben we het nog niet eens over de geestelijke gezondheidscrisis. Wanneer we later in het jaar horen praten over lockdowns, is het niet eerlijk om de gevolgen te negeren, zoals velen hebben gedaan. Het is gemakkelijk voor een wetenschapper als ik om in mijn mooie achtertuin zonder echte financiële zorgen te zitten en tegen een clubeigenaar te zeggen dat hij gesloten moet blijven, of tegen een jonge professional die thuis in zijn kleine appartement met jonge kinderen werkt. Er was een ongelooflijk gebrek aan empathie en een ongemakkelijke “I’m ok, Jack” mentaliteit tijdens dit alles.

Persoonlijk heb ik relatief weinig last gehad van de beperkingen, maar ik begrijp de extreme uitdagingen die miljoenen mensen hebben doorstaan. Dat geldt ook voor onze kinderen. Als politici terugkijken op deze foto’s van speelplaatsen bedekt met politielint, zullen ze dan trots zijn? Totaal onnodig en wreed. En we sluiten nog steeds duizenden gezonde kinderen dagenlang op, terwijl de schade aan hun levenskansen in werkelijkheid veel groter zal zijn dan de minieme dreiging van het virus. Ik geloof dat een samenleving haar kinderen op de eerste plaats moet stellen en alles moet doen wat in haar macht ligt om hen de best mogelijke kansen te geven. Naar mijn mening, hebben we een hele generatie kinderen teleurgesteld.

Lockdowns en beperkingen hebben ernstige gevolgen. Het is duidelijk dat Javid dit begrijpt. Ik ben nog nooit zo hoopvol geweest dat we een ommekeer hebben gemaakt. We moeten de crisis volledig erkennen, haar openlijk bespreken en haar aanpakken met dezelfde vastberadenheid waarmee we Covid hebben bestreden.